Marklowice

Gmina Marklowice leży w strefie nadgranicznej, około 20 km od granicy z Czechami, w południowej części województwa śląskiego, w powiecie wodzisławskim,. Graniczy od wschodu z gminą Świerklany, od północy z miastami Rybnik i Radlin, od zachodu z miastem Wodzisław Śląski oraz od południa z gminą Mszana.

Marklowice osadzone są na licznych wzniesieniach Płaskowyżu Rybnickiego, należącego do Wyżyny Śląskiej. Główna trasa przebiegająca przez obszar gminy to droga krajowa nr 932. Łączy o­na Żory z Wodzisławiem Śląskim i stanowi najkrótsze połączenie komunikacyjne pomiędzy Katowicami a polsko-czeskim przejściem granicznym w Chałupkach. Po południowo-wschodniej stronie obszaru gminy przebiega autostrada A-1 (Gdańsk - Ostrawa). W Świerklanach, w odległości około 4 km na wschód od granic administracyjnych Marklowic, dostępny jest węzeł autostrady A-1 z istniejącym układem komunikacji kołowej województwa śląskiego.

Marklowice położone są na Płaskowyżu Rybnickim, na osi Bramy Morawskiej będącej korytarzem pomiędzy Karpatami a Sudetami. Obszar gminy znajduje się na wysokości 265 m n.p.m. (dla porównania Jastrzębie Zdrój - 280 m, Mikołów - 320 m, Rybnik - 250 m, Kuźnia Raciborska - 180 m).

Ukształtowanie powierzchni jest bardzo urozmaicone. Spośród licznych pagórkowatych wyniesień wyodrębniają się trzy tereny wzniesień osiągających wysokość 290 m n.p.m. Tereny te położone są w północno-zachodniej, północno-wschodniej i południowej części gminy. Różnica wzniesień wynosi 45 m, a największe spadki terenu, występujące w południowej i północno-wschodniej części gminy, sięgają 20%.

Całość obszaru gminy Marklowice należy do zlewiska rzeki Odry. Przez wzniesienia, położone w północnej części, przebiega linia wododziału, oddzielająca zlewnie rzeki Rudy od zlewni Olzy. Linia poprowadzona pasmami wzniesień z północnego wschodu na południe, daje obraz wododziału pomiędzy zlewniami Szotkówki i Leśnicy.

Klimat subregionu rybnickiego, w ramach którego położona jest gmina Marklowice, charakteryzuje się wielką zmiennością i aktywnością atmosferyczną, wynikającą ze ścierania się wpływów oceanicznych i kontynentalnych. Generalnie, pokrywa się to z cechami klimatu całej Polski. Rejon oddziaływania Bramy Morawskiej, przez którą napływają wilgotne i ciepłe masy powietrza, charakteryzuje wyraźne ocieplenie klimatu, przedłużenie okresu wegetacyjnego i zwiększenie częstotliwości deszczów oraz opadów gradowych. Średnia roczna temperatura waha się w granicach 7-8,5°C, opady utrzymują się w granicach 700-800 mm rocznie.

Gmina Marklowice należy do powiatu wodzisławskiego, wchodzącego w skład województwa śląskiego. Pod względem administracyjnym obszar gminy obejmuje miejscowość Marklowice, którą tworzą następujące dzielnice: Marklowice Dolne, Marklowice Górne, Chałupki, Praga, Wilczek i Grodzisko.

Powierzchnia gminy zajmuje obszar 13,76 km2, co plasuje ją wśród średnich gmin województwa śląskiego. Według danych Urzędu Statystycznego w Katowicach z dnia 31 maja 2000 roku użytki rolne zajmują 1079 ha, z czego 915 ha przypada na grunty orne, 77 ha na łąki, 74 ha na pastwiska trwałe, a 13 ha na sady. Lasy i grunty leśne zajmują 92 ha, natomiast pozostałe grunty pod zabudowaniami i nieużytki - 205 ha. Indywidualne gospodarstwa rolne obejmują 761 ha gruntów ornych, 65 ha łąk, 61 ha pastwisk trwałych i 13 ha sadów. Na terenie gminy jest też 51 ha prywatnych lasów i gruntów leśnych.

Marklowice mogą poszczycić się urzekającym położeniem na licznych wzniesieniach. Wzdłuż swoich granic otoczone są pierścieniowo kompleksami leśnymi. Przez wieki, dzięki urozmaiconej rzeźbie terenu, miejscowość stanowiła oazę spokoju i wysublimowanego klimatu.

Ze względu na bogate złoża węgla kamiennego, w tzw. Polu Marklowickim, jego eksploatację prowadzą dwie kopalnie Rybnickiej Spółki Węglowej: Marcel i Jankowice. Ponadto w Marklowicach funkcjonuje szyb gazowy kopalni Marcel, mającej swoją główną siedzibę w Radlinie. Mimo istniejącej eksploatacji górniczej, gmina charakteryzuje się bogactwem walorów krajobrazowych i nie zdradza zbytnio swego górniczego charakteru.

Od wielu lat gmina Marklowice należy do czołówki polskich gmin, zajmując wysokie miejsca w różnego rodzaju rankingach na najlepsze gminy. W 1996 roku Marklowice uplasowały się na 14 pozycji wśród 50 najlepszych polskich gmin, wytypowanych przez tygodnik Wprost. W 1999 roku zajęły 5 miejsce w "złotej trzydziestce" samorządowych inwestorów (za lata 1994-98 w byłym województwie katowickim). W tym rankingu było brane pod uwagę zaangażowanie inwestorskie poszczególnych samorządów z wszystkich 166 gmin województwa. Gmina Marklowice należy również do grona gmin założycielskich tzw. Stowarzyszenia Gmin Górniczych, którego celem jest obrona interesów gmin, zagrożonych zbyt ekspansywną polityką wydobywczą kopalin. Przez kilka lat Marklowice intensywnie uczestniczyły w pracach nad powołaniem tego stowarzyszenia oraz stworzeniem jego podstaw organizacyjnych. Stowarzyszenie Gmin Górniczych powstało we wrześniu 1999 roku i od samego początku jego istnienia wójt Marklowic, Tadeusz Chrószcz pełni w nim funkcję przewodniczącego zarządu.

Z uwagi na centralne położenie względem dużych aglomeracjimiejskich, takich jak Rybnik, Wodzisław Śląski, Żory i Jastrzębie Zdrój, oraz bliskie sąsiedztwo (zaledwie 4 km) węzła planowanej autostrady A-1, przygotowywane jest uruchomienie specjalnej Strefy Aktywności Gospodarczej. Planowana strefa będzie wydzielonym terenem o powierzchni ponad 30 ha, zlokalizowanym we wschodniej części gminy, przeznaczonym głównie pod inwestycje mające na celu powstanie małych i średnich przedsiębiorstw produkcyjnych, punktów usługowych i handlowych. Pierwszy etap przygotowania infrastruktury zostanie zrealizowany w oparciu o środki z funduszu PHARE.

Liczba mieszkańców, według danych na dzień 31 grudnia 2008 roku, wynosi 5380 osoby, z czego na pobyt stały jest zameldowanych 5292 osób, natomiast na pobyt czasowy - 88. Na jeden km2 powierzchni przypadają więc średnio 391 osoby. Z najnowszych danych demograficznych zebranych do końca 2008 roku wynika, że liczba ludności stopniowo wzrasta. Dzięki nowym możliwościom rozwoju indywidualnego budownictwa mieszkaniowego i polepszeniu się infrastruktury, wiele osób wciąż przybywa do Marklowic.

Na terenie gminy znajduje się 1100 budynków mieszkalnych, 317 gospodarstw rolnych, 30 sklepów, 11 obiektów gastronomicznych, 150 podmiotów gospodarczych, prowadzących działalność usługową, produkcyjną i handlową, 4 szkoły i 1 przedszkole.

urodzeniazameldowaniaZ sondażu
przeprowadzonego w ramach projektu Wspólnota, w II połowie 2000 roku, na terenie Marklowic, Pszowa, Rydułtów, Niedobczyc, Paruszowca, Nowin i Wodzisławia Śląskiego, wynika że najczęściej pozytywnie ocenianą miejscowością pod względem elementów lokalnego układu przestrzenno-społecznego, są właśnie Marklowice. Również mieszkańcy Marklowic najczęściej deklarowali swoje zaufanie do wybranych instytucji i osób. Najbardziej widoczne było również wśród mieszkańców Marklowic zaangażowanie w życie społeczności lokalnej, analizowane w oparciu o udział w wyborach samorządowych, stopień znajomości lokalnej problematyki oraz przynależność do formalnych i nieformalnych organizacji społecznych.

 


Rodzaje dróg Długość
Drogi gminne ogółem 49,35 km
Drogi gminne o nawierzchni asfaltowej 44,95 km
Drogi wojewódzkie 4,30 km
Drogi powiatowe 4,40 km

 

Wszystkie drogi powiatowe i wojewódzkie posiadają nawierzchnię asfaltową.

Stan zaopatrzenia w wodę
Elementy infrastruktury wodociągowej Ilość
Sieć wodociągowa PWiK 24,30 km
Sieć wodociągowa ESOX 6,40 km
Przyłącza PWiK 831 szt.
Przyłącza ESOX 101 szt.

Na terenie gminy Marklowice wodę z sieci wodociągowej czerpie 100% gospodarstw.

Dostawę wody realizują dwa przedsiębiorstwa: Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji Sp. z o.o. z Wodzisławia Śląskiego i Przedsiębiorstwo Handlowo Usługowe ESOX Sp. z o. o. z Radlina.
Stan elektryfikacji
Elementy infrastruktury elektrycznej Ilość
Stacje transformatorowe 24 szt.
Punkty świetlne (drogi gminne) 329 szt.
Punkty świetlne (drogi wojewódzkie) 63 szt.
Punkty świetlne (drogi powiatowe) 56 szt.

Stan gazyfikacji
Elementy infrastruktury gazowej Ilość
Sieć niskoprężna 29,4 km
Sieć średnioprężna 7,5 km
Stacje redukcyjne 1 szt.
Punkty redukcyjne 2 szt.
Odbiorcy 534

Według stanu na koniec 2000 roku, 80% gospodarstw korzysta z sieci gazowej.
Stan telefonizacji

Operatorem stacjonarnym działającym na terenie gminy Marklowice jest Telekomunikacja Polska SA. Ponadto obszar gminy jest objęty zasięgiem sieci telefonii komórkowych GSM: T-mobile, Plus i Orange,

Obecnie telefon stacjonarny posiada około 60% gospodarstw domowych, co odpowiada liczbie 704 numerów. W 2001 roku rozpocznie się drugi etap rozbudowy sieci telekomunikacyjnej, tak aby 100% gospodarstw domowych dysponowało telefonami stacjonarnymi.

Marklowice są jedną z najstarszych miejscowości ziemi wodzisławskiej, z ponad 700-letnią przeszłością. Ślady obecności człowieka na tym terenie zachowały się od czasów prehistorycznych. W Maklowicach Górnych przy głównej trasie w kierunku Żor, odkopany został kamienny toporek z okresu neolitu (4 500-1 700 lat p.n.e.), natomiast w Marklowicach Dolnych odkryto skorupy naczyń glinianych datowane na 1 300-400 rok p.n.e. W okresie wczesnego średniowiecza, przed powstaniem państwa polskiego, ziemia wodzisławska była porośnięta gęstymi i nieprzebytymi lasami. Niemniej wykopaliska archeologiczne wskazują na istnienie osad słowiańskich, datowanych na wczesne średniowiecze (wykopaliska z VII wieku w Syryni i z IX wieku w Lubomi).

W II połowie XIII wieku na Górnym Śląsku rozpoczęła się akcja lokacyjna nowych miejscowości, mająca na celu zagospodarowanie terenów dotychczas mniej zaludnionych, pokrytych niedostępnymi lasami. Marklowice są właśnie jedną z miejscowości dawnego księstwa raciborskiego, powstałą w wyniku planowej akcji osadniczej z końca XIII wieku. Władcą tych ziem był wówczas książę Przemysław (1289-1306), który rezydował na zamku w Raciborzu.

Najstarszy zapis nazwy miejscowości - Merclini villa (to znaczy: "miejscowość Merkla"), znajdujący się w Księdze Fundacyjnej Biskupów Wrocławskich (Liber fundationis episcopatus vratislaviensis), datowany jest na około 1300 rok i świadczy o powstaniu wioski na 34 łanach. Kolejne dwa zapisy na temat miejscowości datowane są na lipiec 1305 roku (wówczs jeden z mieszkańców nowej osady Wacław z Maklowic, dał w dzierżawę swój młyn w Uchylsku), oraz na lipiec 1324 roku, kiedy książę raciborski Leszko odnowił sołtysowi Fuczce przywileje wolnego sołectwa w Marklowicach.

W 1336 roku po bezpotomnej śmierci księcia Leszka, ziemia wodzisławska wraz z wszystkimi wioskami znalazła się w rękach czeskich Przemyślidów. W 1502 roku król czeski Władysław Jagiellończyk wydzielił swojemu kanclerzowi Janowi Schellenbergowi "zamek i miasteczko Wodzisław razem z osiadła tam szlachtą, wsiami, poddanymi, itd., i to takim prawem, na jakim tę ziemię posiadali dawniejsi książęta raciborscy". W 1515 roku państwo czeskie zostało włączone do Austrii i od tego czasu Śląsk, a więc także księstwo raciborskie i ziemia wodzisławska znalazły się pod zwierzchnictwem niemieckich władców z rodu Habsburgów.

W 1517 roku Jan Schellenberg sprzedał miasto i obszar Mniejszego Stanowego Państwa Wodzisławskiego Janowi z Zierotyna, a ten wkrótce odsprzedał je Baltazarowi Welczkowi. W 1527 roku Welczek odsprzedał obszar państwa stanowego Janowi Planknarowi z Kinspergu (Kralove Hora). W owym czasie Marklowice wielokrotnie zmieniały właścicieli i tylko o niektórych z nich zachowały się do dzisiaj pewne informacje. Pierwsi znani właściciele Marklowic wymieniani są w roku 1658 i 1666. W 1696 roku państwo stanowe przejął książę Ferdynand Dietrichstein. Nowemu panu i księciu hołd złożyli podlegli jego jurysdykcji właściciele dóbr rycerskich: między innymi Karol von Bludowski - "pan na Marklowicach Górnych", oraz Jan Jerzy von Larysz (Jan G. von Larisch) właściciel Marklowic Dolnych - pisarz krajowy.

W 1742 roku Marklowice wraz z sąsiednimi miejscowościami znalazły się w granicach państwa pruskiego, w obrębie powiatu pszczyńskiego. W II połowie XVIII wieku, państwo pruskie zaostrzyło politykę germanizacyjną śląskich ziem, co z kolei wywoływało liczne bunty chłopskie.

W wyniku I wojny światowej powstało państwo polskie i odżyły nadzieje na przyłączenie do odrodzonej Polski. Niestety, Marklowice wraz z całym Śląskiem pozostały nadal w państwie niemieckim, a o dalszych losach miał zadecydować plebiscyt. Wśród polskich działaczy górnośląskich rosło przekonanie, że trzeba będzie zbrojnie powstać w walce o połączenie tych ziem z Polską. W dniu 11 stycznia 1919 roku w Katowicach powstała tajna Polska Organizacja Wojskowa (POW), na czele której stanął, urodzony w Marklowicach, Józef Grzegorzek. POW rozwinęła swoją działalność, której owocem stało się I powstanie śląskie. Na początku sierpnia niemieckie władze bezpieczeństwa aresztowały peowiackich kurierów, w tym także Józefa Grzegorzka, lecz zaplanowane powstanie wybuchło w nocy z 16 na 17 sierpnia 1919 roku.

Mieszkańcy Marklowic wzięli udział także w III powstaniu śląskim, w walkach 14 pułku piechoty wojsk powstańczych. Nazwiska tych, którzy zginęli zostały zapisane na Pomniku Powstańców Śląskich, stojącym obok marklowickiego kościoła parafialnego. Odsłonięcie pomnika nastąpiło 1 listopada 1924 roku. Znajdowały się na nim napisy: "Nie damy ziemi skąd nasz ród", "Za wolność Śląska i Polski wdzięczni rodacy", oraz "Dla nas tylko modlitwę do Boga".

W rezultacie III powstania śląskiego przeprowadzony został nowy podział Górnego Śląska i dnia 4 lipca 1922 roku Marklowice znalazły się w obrębie państwa polskiego.

Po napadzie hitlerowców na Polskę, Marklowice znalazły się w obszarze wcielonym do Rzeszy. Okres dominacji hitlerowskiej wywarł na mieszkańcach ponure piętno. Paradoks polegał na tym, że przymusowo wcieleni do niemieckiego wojska, walczyli i ginęli na różnych dalekich frontach, po stronie niemieckiej, alianckiej i polskiej. Mieszkańcy Marklowic, którzy nie zostali zwerbowani do wojska, często byli wywożeni na przymusowe roboty do Niemiec, a część z nich trafiła do obozów koncentracyjnych.

Marklowice odzyskały niepodległość 26 marca 1945 roku po natarciu dywizji radzieckich i wspierających je batalionów czołgów czechosłowackich. Po wojnie życie miejscowości zaczęło się odradzać na nowo. W 1948 roku obszar gminy obejmujący Marklowice Dolne, Górne i przyległe przysiółki liczył 13,76 km2 powierzchni z 3 412 mieszkańcami. W pierwszym dziesięcioleciu powojennym gmina Marklowice należała nadal do istniejącego od I połowy XIX wieku powiatu rybnickiego. W dniu 11 sierpnia 1954 roku gmina została włączona do nowo utworzonego powiatu wodzisławskiego, który obejmował południową część dawnego powiatu rybnickiego. W Marklowicach powołano do życia Gminną Radę Narodową. Na początku lat pięćdziesiątych gmina prężnie się rozwijała, czego dowodem jest m. in. gazyfikacja znacznej części miejscowości i budowa wodociągu. W wyniku kolejnej reformy administracyjnej 1 lipca 1975 roku miejscowość wraz z sąsiednim miastem Radlinem, Rydułtowami i Pszowem, została włączona do obszaru Wodzisławia Śląskiego, a Urząd Gminy Marklowice został zlikwidowany. Rozpoczął się okres marginalnego traktowania Marklowic jako dzielnicy leżącej na obrzeżach aglomeracji miejskiej.

Szczególne przemiany w dziejach najnowszej historii Marklowic przyniosło ostatnie dziesięciolecie XX wieku. W wyniku pierwszych wolnych wyborów do samorządów lokalnych w Polsce, przeprowadzonych w dniu 27 maja 1990 roku do Rady Miejskiej Wodzisławia Śląskiego, z listy Samorządność Marklowic weszli trzej radni. Kolejne wybory do Rady Miejskiej w Wodzisławiu Śląskim odbyły się 23 lutego 1992 roku. W wyniku tych wyborów Samorządność Marklowic wprowadziła do rady miejskiej aż czterech radnych na sześć mandatów ze swego okręgu. W 1992 roku w związku ze zmianą przepisów w Prawie Geologicznym i Górniczym oraz wprowadzeniem opłaty eksploatacyjnej, pojawiły się realne ekonomiczne podstawy usamodzielnienia gminy Marklowice. W kwietniu 1993 roku została złożona petycja mieszkańców Marklowic do Zarządu Miasta Wodzisławia Śląskiego. W dniu 13 czerwca 1993 roku przeprowadzone zostało w Marklowicach referendum. Wzięło w nim udział 54% uprawnionych do głosowania mieszkańców, którzy w 96,3% głosów opowiedzieli się za reaktywowaniem gminy Marklowice, w granicach sprzed 1975 roku. Na początku grudnia 1994 roku ukazało się rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów, na mocy którego z dniem 31 grudnia 1994 roku gmina Marklowice została reaktywowana. Z początkiem 1999 roku Marklowice znalazły się w obrębie reaktywowanego powiatu wodzisławskiego, wchodzącego w skład województwa śląskiego.

Obiekty historyczne i zabytkowe występujące na terenie gminy zostały opisane przy każdej z dzielnic wchodzących w jej skład.

Opracowano na podstawie materiałów Urzędu Gminy Marklowice oraz publikacji: Z. Karwot: Marklowice. 700 lat. Wykorzystano ponadto fotografie zamieszczone w albumie J. Kłosoka: Marklowice w starej fotografii.

Z głębokim żalem przyjęliśmy wiadomość o śmierci

Prof. Jerzego Regulskiego

Honorowego Obywatela Marklowic

 

Pragniemy złożyć Rodzinie i Bliskim wyrazy najgłębszego

współczucia i słowa wsparcia

 Tadeusz Chrószcz

Wójt Gminy Marklowice

Krystyna Klocek

Przewodnicząca Rady Gminy Marklowice

Radni oraz pracownicy urzędu gminy

Jan Cichy – otrzymał tytuł Honorowego Obywatela Marklowic w 2000 r.


Kompozytor i aranżer urodzony w Marklowicach. Pierwsze lekcje muzyki pobierał u pana Kazimierza Solika. Skończył Średnią Szkołę Muzyczną w Rybniku, a następnie Akademię Muzyczną w Katowicach, na Wydziale Jazzu i Muzyki Rozrywkowej.

Debiutował w lokalnych grupach rockowych, później jazzowych - "Lotharsi" Lothara Dziwokiego oraz w Grupie Jazzowej Czesława Gawlika.

Nagradzany wielokrotnie na festiwalu jazzowym "Jazz nad Odrą" we Wrocławiu, w latach 1969-1976, gdzie występował z zespołami "Lotharsi", "Extra Ball" oraz "Big-Bandem PWSM Katowice".

Grał w zespołach: "Wiem" Marka Grechuty (płyta "Magia obłoków"), "Extra Ball" (płyta "Birthday", "Aquarium Live #3"), "Air Condition" Zbigniewa Namysłowskiego (płyta "Plaka Night"), "Big-Band Katowice" (płyta "Music for my friends"), "Namysłowski - Śmietana Band", "No Smoking", "Zbigniew Lewandowski Group" (płyta "Golden Lady"), "Marek Balata Group", "Blow Pipe", "From Time To Time", "Iza Zając, Jarek Małys Why Not".

Współpracował z Andrzejem Rosiewiczem (płyta "Dobry interes"), Jackiem Niedzielą (płyta "Wooden Soul"), Billem Molenhofem (USA), Arthurem Lipnerem (USA), Heintzem von Moisy (Niemcy), Alem Martino (USA).

Przez wiele lat komponował i nagrywał muzykę w Studiu Polskiego Radia w Opolu z Zespołem Rozrywkowym Rozgłośni Opolskiej, pod dyrekcją Edwarda Spyrki. Występował i nagrywał z wieloma znanymi artystami polskiej piosenki oraz wybitnymi muzykami jazzowymi. Współpracował z orkiestrami Jerzego Miliana i Zbigniewa Górnego. Występował na wielu festiwalach jazzowych m.in. w USA, Kanadzie, Finlandii, Francji, Niemczech, Bułgarii, Rumunii. Pracował z wieloma artystami, koncertując na statkach pasażerskich.

Obecnie powrócił do Marklowic i ponownie zamieszkał w swoim domu rodzinnym w Marklowicach Górnych.

Ks. Kazimierz Kopeć urodził się 22 stycznia 1946 r. w Zabrzegu. Święcenia kapłańskie przyjął 08.04.1971 r. w Katowicach. Jako neoprezbiter, po krótkim zastępstwie w Istebnej, został wikarym w Przyszowicach. Potem pracował na parafii w Katowicach na Zawodziu, Katowicach Ochojcu, a od 1976 roku w Żorach. W dniu 27 maja 1980 roku, jako wikary parafii św. Jakuba i Filipa, otrzymał polecenie biskupa Herberta Bednorza wybudowania nowego kościoła w Żorach na Osiedlu. W dniu 24 grudnia 1980 roku Ks. Ordynariusz Herbert Bednorz jako pierwszy odprawił „Pasterkę” Bożego Narodzenia w nowym, dolnym, będącym jeszcze w szalunkach kościele. W dniu 13 grudnia 1981 roku erygowano nową parafię pw. św. Stanisława, Biskupa i Męczennika w Żorach na Osiedlu. Ksiądz Kopeć został pierwszym proboszczem tej parafii. Uroczystego poświęcenia kościoła dokonał Biskup Herbert Bednorz w dniu 14 maja 1984 roku.

W czerwcu 1984 roku ks. Kopeć odszedł z żorskiej parafii do Marklowic. W parafii pw. św. Stanisława, Biskupa i Męczennika w Marklowicach ks. Kazimierz Kopeć pasterzował, jako proboszcz w latach 1984 – 2002. W dniu 1 grudnia 2002 roku mianowano go, dekretem Kurii Biskupiej, proboszczem w parafii pw. św. Apostołów Mateusza i Macieja w Brzeziu nad Odrą, gdzie pozostaje do dziś.

Rada Gminy Marklowice 29 maja 2003 roku nadała byłemu proboszczowi marklowickiemu ks. Kazimierzowi Kopciowi tytuł Honorowego Obywatela Marklowic. Wcześniej, w 2000 roku nadano księdzu proboszczowi Kazimierzowi Kopciowi tytuł „Zasłużonego dla Marklowic”. Obydwa te tytuły przyznano ze względu na zasługi położone dla tworzenia godnego wizerunku mieszkańców naszej miejscowości. Ksiądz Kazimierz Kopeć czynnie wspomagał Marklowiczan w ich dążeniu do usamodzielnienia się. Organizował spotkania z mieszkańcami, mające na celu ugruntowanie tych zamierzeń i tym samym reaktywowanie gminy Marklowice.

Posługa proboszczowska ks. Kazimierza Kopcia w Marklowicach była posługą służby zarówno Bogu jak i społeczności.

Bohdan Gruchman – otrzymał tytuł Honorowego Obywatela Marklowic w 2007 roku.

Profesor Bohdan Gruchman urodził się 21 sierpnia 1928 roku w Lublińcu.

Maturę zdał w 1947 roku w Liceum Ogólnokształcącym im. Adama Mickiewicza w Lublińcu.

Tam poznał Monikę Mróz, która kilka lat później została jego żoną.

W latach 1948-52 studiował prawo na Uniwersytecie Warszawskim i Poznańskim.

W 1962 roku uzyskał stopień doktora nauk ekonomicznych, następnie w roku 1967 stopień doktora habilitowanego, a w roku 1977 tytuł naukowy i stanowisko profesora.

Do 1966 roku Bohdan Gruchman był pracownikiem Wojewódzkiej Komisji Planowania przy Urzędzie Wojewódzkim w Poznaniu. Od 1966 roku był pracownikiem naukowym Wyższej Szkoły Ekonomicznej w Poznaniu. W latach 1975-1981 był prorektorem, a od 1990 rektorem tej uczelni, później przemianowanej na Akademię Ekonomiczną. Przez wiele lat był dyrektorem Instytutu Planowania Akademii Ekonomicznej w Poznaniu. W latach 1996-1998 prowadził Katedrę Jean Monnet'a Studiów Europejskich AE.

Od 1972-1974 roku był pracownikiem Departamentu Rozwoju Społecznego ONZ w Nowym Jorku. Wieloletnim członkiem Komitetu Przestrzennego Zagospodarowania Kraju

i Komisji Nauk Ekonomicznych PAN, Państwowej Rady Gospodarki Przestrzennej przy CUP oraz Rady naukowej przy Prezesie GUS w Warszawie.

Profesor Bohdan Gruchman duże zasługi położył w zdobywaniu środków zewnętrznych na renowację zabytków sakralnych Poznania. Jest prezesem Towarzystwa Przyjaciół Poznańskiej Fary. Od 2002 r. jest przewodniczącym Rady Społecznej przy Arcybiskupie Metropolicie Poznańskim.

Od 1966 roku r. jest także przewodniczącym Rady Międzynarodowych Targów Poznańskich.

Opublikował kilka cennych i interesujących publikacji książkowych (w tym jedną w j. angielskim), a wśród nich:

- Kompendium wiedzy o Unii Europejskiej, wydane wraz z p. E. Małuszyńską, oraz:

- Pogłębianie integracji europejskiej w kontekście poszerzania wspólnoty.

Ponadto opublikował 130 opracowań monograficznych, rozpraw i artykułów.

Był promotorem 160 prac magisterskich i 19 rozpraw doktorskich. Wykładał gościnnie na uniwersytetach we Francji, Holandii USA i w Szwajcarii.

W 1999 roku otrzymał zaszczytny tytuł doktora Honoris Causa Akademii Ekonomicznej w Katowicach.

Bohdan Gruchman - mąż patronki gimnazjum marklowickiego im. Moniki Gruchmanowej ufundował stypendium naukowe dla uczniów Gimnazjum im. Moniki Gruchmanowej w Marklowicach. Stypendium jest przeznaczone dla uczniów wyróżniających się wynikami w nauce. Funkcjonuje od 2004 roku. Ponadto: współfinansował wykonanie sztandaru szkoły. Organizował i finansował wyjazdy uczniów gimnazjum na wycieczki do Poznania w 2005 – 2006 roku. W trakcie wycieczek aranżował spotkania z rektorami wyższych uczelni i zwiedzanie kampusów studenckich oraz zabytków miasta Poznania.

Prof. Gruchman wraz z Uniwersytetem im. Adama Mickiewicza w Poznaniu - wzbogaca bibliotekę gimnazjalną szkoły w Marklowicach, kupując dla niej pozycje książkowe. Pomaga także tej szkole w gromadzeniu pamiątek o jej patronce oraz systematycznie uczestniczy w szkolnych uroczystościach - począwszy od otwarcia nowego budynku gimnazjum, poprzez coroczne obchody Dnia Patrona i w różnych innych okolicznościowych spotkaniach.

Monika Gruchmanowa – otrzymała tytuł Honorowego Obywatela Marklowic w 2000 r.

Jest pierwszą osobą, której przyznano ten zaszczytny tytuł w naszej gminie.


Monika Guchmanowa urodziła się w dniu 13 listopada 1922 roku w rodzinie górniczej.

Jej rodzice to Michał i Marianna Mrozowie, którzy mieszkali w Gelsenkirchen-Horst w Westfalii. Odkąd przenieśli się na Śląsk, Michał Mróz objął stanowisko kierownika szkoły w Marklowicach Górnych. Tutaj Monika Mróz, spędziła dzieciństwo i ukończyła szkołę powszechną. W 1936 roku zaczęła naukę w gimnazjum w Rybniku. W czasie wojny musiała przerwać naukę podjęła pracę w Rybnickiej Fabryce Maszyn. W 1946 roku ukończyła liceum w Lublińcu i rozpoczęła studia polonistyczne na uniwersytecie w Poznaniu.

Już na czwartym roku studiów, jako wyróżniająca się studentka, otrzymała etat asystenta w katedrze Języka Polskiego. Od tej pory związała się na zawsze z Poznaniem i Uniwersytetem Poznańskim. W 1950 roku wyszła za mąż za Bohdana Gruchmana, poznanego kilka lat wcześniej w szkole średniej w Lublińcu. W 1951 roku uzyskała tytuł magistra i została starszym asystentem.

W 1961 roku uzyskała stopień doktora a w 1970 habilitację i awansowała na stanowisko docenta.

W 1983 roku otrzymała tytuł profesora nadzwyczajnego, natomiast w 1991 roku została profesorem zwyczajnym.

Profesor Monika Guchmanowa pełniła ważne funkcje na Uniwersytecie Poznańskim i innych uczelniach. Była Kierownikiem zakładu Filologii Polskiej w Wyższym Studium Nauczycielskim w Poznaniu. Ponadto pełniła funkcję prodziekana Wydziału Filologicznego na Uniwersytecie Poznańskim, 14 lat była kierownikiem Zakładu Języka Polskiego na tej uczelni. Wypromowała 160 magistrów i siedmiu doktorów.

Ciekawym epizodem w jej pracy naukowej było stypendium badawcze przeprowadzone wśród emigrantów polskich w Idependence w USA, wśród których jest wielu potomków Ślązaków z wioski Popielów na opolszczyźnie.

Profesor Monika Gruchmanowa została odznaczona za swoją pracę:

Złotym Krzyżem Zasługi, Krzyżami Kawalerskim i Oficerskim oraz Orderem Odrodzenia Polski, Medalem Komisji Edukacji Narodowej, Odznaką Honorową Miasta Poznania i innymi odznaczeniami.

Zmarła 14 sierpnia 2001 roku. W dniu 24 września 2001 roku odbyło się nadzwyczajne posiedzenie Senatu i Rady Wydziału Filologii Polskiej i Klasycznej Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, poświęcone uczczeniu pamięci zmarłej. Na posiedzeniu podkreślono, że prof. Monika Gruchmanowa była wybitną uczoną, znawczynią języka polskiego w jego różnych gwarowych odmianach. Była też autorką wielu opracowań naukowych i wrażliwym nauczycielem akademickim, wychowawcą wielu pokoleń studentów polonistyki.

Była cenionym i lubianym pracownikiem naukowym. Społeczność marklowicka w uznaniu jej zasług upamiętniła jej dokonania nadając jej imię nowemu gimnazjum.

Profesor Jerzy Regulski urodził się 9 lipca 1924 roku w Zarybiu, w Podkowie Leśnej.
Wybitny polski ekonomista i ekspert z zakresu samorządu terytorialnego.
Senator I kadencji Senatu Rzeczypospolitej Polskiej.
Honorowy Obywatel Marklowic od dnia 3 czerwca 2007 roku.

Jerzy Regulski jest praprawnukiem pułkownika Józefa Regulskiego, uczestnika powstania styczniowego, syna Janusza Regulskiego, znanego ekonomisty z okresu przedwojennego i Haliny z Maciejowskich.

W czasie II wojny światowej Jerzy Regulski był żołnierzem Armii Krajowej. Po wojnie był więziony do 1946 roku za działalność w opozycyjnych wobec reżimu komunistycznego organizacjach studenckich. Studiował na Wydziale Inżynierii Politechniki Warszawskiej, którą ukończył z tytułem mgr inż. w 1947 roku.

Doktorat uzyskał na Wydziale Architektury Politechniki Warszawskiej w 1963 r. W 1964-5 roku studiował w Paryżu w Centre de Recherche d' Urbanisme (dyplom 1968).

Tytuł profesora nadzwyczajnego nauk technicznych uzyskał 1974 r.

Tytuł profesora zwyczajnego nauk ekonomicznych otrzymał w 1983 r.

Opublikował ponad 200 książek i rozpraw. Wykładał na 78 uniwersytetach.

Od lat 80-tych prowadził badania nad odtworzeniem samorządu terytorialnego.

Podczas rozmów okrągłego stołu w 1989 r. był jednym z współprzewodniczących zespołu ds. samorządowych. Został senatorem Rzeczypospolitej Polskiej I kadencji z województwa jeleniogórskiego, z ramienia Komitetu Obywatelskiego a następnie Unii Demokratycznej.

Był pełnomocnikiem rządu ds. reformy samorządu terytorialnego. Od 1990 roku koordynował jej wprowadzanie w życie. W latach 1992 do 1997 pełnił funkcję ambasadora i stałego przedstawiciela RP przy Radzie Europy w Strasburgu. Następnie w rządzie premiera Jerzego Buzka był przewodniczącym Rady ds. Reform Ustrojowych Państwa przy Prezesie Rady Ministrów.

Od 1989 roku był inicjatorem powołania Fundacji Rozwoju Demokracji Lokalnej.

Od początku nieprzerwanie pełni funkcję prezesa tej organizacji. Odznaczony jest medalem Krajowego Sejmiku Samorządu Terytorialnego (1994), Krzyżem Wielkim Orderu Odrodzenia Polski (1999). Jest też Kawalerem Cesarstwa Francuskiego.

Otrzymał nagrodę im. Grzegorza Palki za zasługi dla samorządu oraz nagrodę polskich stowarzyszeń samorządowych za przeprowadzenie reformy ustrojowej państwa.

Od 2007 roku zasiada w radzie programowej Konserwatorium Doświadczenie i Przyszłość.

Podczas uroczystości nadania tytułu Honorowego Obywatela Marklowic w dniu 3 czerwca 2007 roku prof. Jerzy Regulski powiedział:

”Honorowe obywatelstwo to nie apanaże i finansowe gratyfikacje, ale to coś więcej. To poczucie sensu wysiłku tych wielu lat na rzecz utopijnej wizji, którą miałem w czasach, gdy nie było żadnych szans na jej realizację. Jest to dla mnie potwierdzeniem sensu życia”.