Marklowice są jedną z najstarszych miejscowości ziemi wodzisławskiej, z ponad 700-letnią przeszłością. Ślady obecności człowieka na tym terenie zachowały się od czasów prehistorycznych. W Maklowicach Górnych przy głównej trasie w kierunku Żor, odkopany został kamienny toporek z okresu neolitu (4 500-1 700 lat p.n.e.), natomiast w Marklowicach Dolnych odkryto skorupy naczyń glinianych datowane na 1 300-400 rok p.n.e. W okresie wczesnego średniowiecza, przed powstaniem państwa polskiego, ziemia wodzisławska była porośnięta gęstymi i nieprzebytymi lasami. Niemniej wykopaliska archeologiczne wskazują na istnienie osad słowiańskich, datowanych na wczesne średniowiecze (wykopaliska z VII wieku w Syryni i z IX wieku w Lubomi).

W II połowie XIII wieku na Górnym Śląsku rozpoczęła się akcja lokacyjna nowych miejscowości, mająca na celu zagospodarowanie terenów dotychczas mniej zaludnionych, pokrytych niedostępnymi lasami. Marklowice są właśnie jedną z miejscowości dawnego księstwa raciborskiego, powstałą w wyniku planowej akcji osadniczej z końca XIII wieku. Władcą tych ziem był wówczas książę Przemysław (1289-1306), który rezydował na zamku w Raciborzu.

Najstarszy zapis nazwy miejscowości - Merclini villa (to znaczy: "miejscowość Merkla"), znajdujący się w Księdze Fundacyjnej Biskupów Wrocławskich (Liber fundationis episcopatus vratislaviensis), datowany jest na około 1300 rok i świadczy o powstaniu wioski na 34 łanach. Kolejne dwa zapisy na temat miejscowości datowane są na lipiec 1305 roku (wówczs jeden z mieszkańców nowej osady Wacław z Maklowic, dał w dzierżawę swój młyn w Uchylsku), oraz na lipiec 1324 roku, kiedy książę raciborski Leszko odnowił sołtysowi Fuczce przywileje wolnego sołectwa w Marklowicach.

W 1336 roku po bezpotomnej śmierci księcia Leszka, ziemia wodzisławska wraz z wszystkimi wioskami znalazła się w rękach czeskich Przemyślidów. W 1502 roku król czeski Władysław Jagiellończyk wydzielił swojemu kanclerzowi Janowi Schellenbergowi "zamek i miasteczko Wodzisław razem z osiadła tam szlachtą, wsiami, poddanymi, itd., i to takim prawem, na jakim tę ziemię posiadali dawniejsi książęta raciborscy". W 1515 roku państwo czeskie zostało włączone do Austrii i od tego czasu Śląsk, a więc także księstwo raciborskie i ziemia wodzisławska znalazły się pod zwierzchnictwem niemieckich władców z rodu Habsburgów.

W 1517 roku Jan Schellenberg sprzedał miasto i obszar Mniejszego Stanowego Państwa Wodzisławskiego Janowi z Zierotyna, a ten wkrótce odsprzedał je Baltazarowi Welczkowi. W 1527 roku Welczek odsprzedał obszar państwa stanowego Janowi Planknarowi z Kinspergu (Kralove Hora). W owym czasie Marklowice wielokrotnie zmieniały właścicieli i tylko o niektórych z nich zachowały się do dzisiaj pewne informacje. Pierwsi znani właściciele Marklowic wymieniani są w roku 1658 i 1666. W 1696 roku państwo stanowe przejął książę Ferdynand Dietrichstein. Nowemu panu i księciu hołd złożyli podlegli jego jurysdykcji właściciele dóbr rycerskich: między innymi Karol von Bludowski - "pan na Marklowicach Górnych", oraz Jan Jerzy von Larysz (Jan G. von Larisch) właściciel Marklowic Dolnych - pisarz krajowy.

W 1742 roku Marklowice wraz z sąsiednimi miejscowościami znalazły się w granicach państwa pruskiego, w obrębie powiatu pszczyńskiego. W II połowie XVIII wieku, państwo pruskie zaostrzyło politykę germanizacyjną śląskich ziem, co z kolei wywoływało liczne bunty chłopskie.

W wyniku I wojny światowej powstało państwo polskie i odżyły nadzieje na przyłączenie do odrodzonej Polski. Niestety, Marklowice wraz z całym Śląskiem pozostały nadal w państwie niemieckim, a o dalszych losach miał zadecydować plebiscyt. Wśród polskich działaczy górnośląskich rosło przekonanie, że trzeba będzie zbrojnie powstać w walce o połączenie tych ziem z Polską. W dniu 11 stycznia 1919 roku w Katowicach powstała tajna Polska Organizacja Wojskowa (POW), na czele której stanął, urodzony w Marklowicach, Józef Grzegorzek. POW rozwinęła swoją działalność, której owocem stało się I powstanie śląskie. Na początku sierpnia niemieckie władze bezpieczeństwa aresztowały peowiackich kurierów, w tym także Józefa Grzegorzka, lecz zaplanowane powstanie wybuchło w nocy z 16 na 17 sierpnia 1919 roku.

Mieszkańcy Marklowic wzięli udział także w III powstaniu śląskim, w walkach 14 pułku piechoty wojsk powstańczych. Nazwiska tych, którzy zginęli zostały zapisane na Pomniku Powstańców Śląskich, stojącym obok marklowickiego kościoła parafialnego. Odsłonięcie pomnika nastąpiło 1 listopada 1924 roku. Znajdowały się na nim napisy: "Nie damy ziemi skąd nasz ród", "Za wolność Śląska i Polski wdzięczni rodacy", oraz "Dla nas tylko modlitwę do Boga".

W rezultacie III powstania śląskiego przeprowadzony został nowy podział Górnego Śląska i dnia 4 lipca 1922 roku Marklowice znalazły się w obrębie państwa polskiego.

Po napadzie hitlerowców na Polskę, Marklowice znalazły się w obszarze wcielonym do Rzeszy. Okres dominacji hitlerowskiej wywarł na mieszkańcach ponure piętno. Paradoks polegał na tym, że przymusowo wcieleni do niemieckiego wojska, walczyli i ginęli na różnych dalekich frontach, po stronie niemieckiej, alianckiej i polskiej. Mieszkańcy Marklowic, którzy nie zostali zwerbowani do wojska, często byli wywożeni na przymusowe roboty do Niemiec, a część z nich trafiła do obozów koncentracyjnych.

Marklowice odzyskały niepodległość 26 marca 1945 roku po natarciu dywizji radzieckich i wspierających je batalionów czołgów czechosłowackich. Po wojnie życie miejscowości zaczęło się odradzać na nowo. W 1948 roku obszar gminy obejmujący Marklowice Dolne, Górne i przyległe przysiółki liczył 13,76 km2 powierzchni z 3 412 mieszkańcami. W pierwszym dziesięcioleciu powojennym gmina Marklowice należała nadal do istniejącego od I połowy XIX wieku powiatu rybnickiego. W dniu 11 sierpnia 1954 roku gmina została włączona do nowo utworzonego powiatu wodzisławskiego, który obejmował południową część dawnego powiatu rybnickiego. W Marklowicach powołano do życia Gminną Radę Narodową. Na początku lat pięćdziesiątych gmina prężnie się rozwijała, czego dowodem jest m. in. gazyfikacja znacznej części miejscowości i budowa wodociągu. W wyniku kolejnej reformy administracyjnej 1 lipca 1975 roku miejscowość wraz z sąsiednim miastem Radlinem, Rydułtowami i Pszowem, została włączona do obszaru Wodzisławia Śląskiego, a Urząd Gminy Marklowice został zlikwidowany. Rozpoczął się okres marginalnego traktowania Marklowic jako dzielnicy leżącej na obrzeżach aglomeracji miejskiej.

Szczególne przemiany w dziejach najnowszej historii Marklowic przyniosło ostatnie dziesięciolecie XX wieku. W wyniku pierwszych wolnych wyborów do samorządów lokalnych w Polsce, przeprowadzonych w dniu 27 maja 1990 roku do Rady Miejskiej Wodzisławia Śląskiego, z listy Samorządność Marklowic weszli trzej radni. Kolejne wybory do Rady Miejskiej w Wodzisławiu Śląskim odbyły się 23 lutego 1992 roku. W wyniku tych wyborów Samorządność Marklowic wprowadziła do rady miejskiej aż czterech radnych na sześć mandatów ze swego okręgu. W 1992 roku w związku ze zmianą przepisów w Prawie Geologicznym i Górniczym oraz wprowadzeniem opłaty eksploatacyjnej, pojawiły się realne ekonomiczne podstawy usamodzielnienia gminy Marklowice. W kwietniu 1993 roku została złożona petycja mieszkańców Marklowic do Zarządu Miasta Wodzisławia Śląskiego. W dniu 13 czerwca 1993 roku przeprowadzone zostało w Marklowicach referendum. Wzięło w nim udział 54% uprawnionych do głosowania mieszkańców, którzy w 96,3% głosów opowiedzieli się za reaktywowaniem gminy Marklowice, w granicach sprzed 1975 roku. Na początku grudnia 1994 roku ukazało się rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów, na mocy którego z dniem 31 grudnia 1994 roku gmina Marklowice została reaktywowana. Z początkiem 1999 roku Marklowice znalazły się w obrębie reaktywowanego powiatu wodzisławskiego, wchodzącego w skład województwa śląskiego.

Obiekty historyczne i zabytkowe występujące na terenie gminy zostały opisane przy każdej z dzielnic wchodzących w jej skład.

Opracowano na podstawie materiałów Urzędu Gminy Marklowice oraz publikacji: Z. Karwot: Marklowice. 700 lat. Wykorzystano ponadto fotografie zamieszczone w albumie J. Kłosoka: Marklowice w starej fotografii.